Trong kì trước, khi tìm hiểu về viêm tĩnh mạch, chúng tôi có nhắc tới thuyên tắc phổi, là một tình trạng có thể đe dọa tới tính mạng người bệnh. Vậy thuyên tắc phổi là gì và nó hình thành như thế nào?...
Kì 35: Bệnh thuyên tắc phổi
1. Thuyên tắc phổi là gì?
Thuyên tắc phổi là tình trạng tắc nghẽn ở một trong các động mạch phổi trong phổi của bạn. Trong hầu hết các trường hợp, thuyên tắc phổi là do cục máu đông đi đến phổi từ các tĩnh mạch sâu ở chân hoặc hiếm khi từ các tĩnh mạch ở các bộ phận khác của cơ thể.
Do các cục máu đông làm tắc nghẽn dòng máu đến phổi, nên tình trạng thuyên tắc phổi có thể nguy hiểm đến tính mạng. Tuy nhiên, nếu điều trị kịp thời sẽ làm giảm đáng kể nguy cơ tử vong. Thực hiện các biện pháp ngăn ngừa cục máu đông ở chân sẽ giúp bảo vệ chống lại chứng thuyên tắc phổi.
Bệnh thuyên tắc phổi
2. Nguyên nhân gây thuyên tắc phổiThuyên tắc phổi xảy ra khi một khối vật chất, thường là cục máu đông, mắc vào động mạch trong phổi. Những cục máu đông này thường đến từ các tĩnh mạch sâu của chân, một tình trạng được gọi là huyết khối tĩnh mạch sâu (DVT).
Trong nhiều trường hợp, nhiều cục máu đông có liên quan đến thuyên tắc phổi. Các phần phổi được nuôi dưỡng bởi mỗi động mạch bị tắc nghẽn sẽ bị cướp đi máu và có thể chết. Đây được gọi là nhồi máu phổi. Điều này làm cho phổi khó khăn hơn trong việc cung cấp oxy cho phần còn lại của cơ thể.
Đôi khi, tắc nghẽn mạch máu là do các chất không phải là cục máu đông, chẳng hạn như:
- Chất béo từ tủy xương dài bị gãy
- Một phần của khối u
- Bọt khí
Mặc dù bất kì ai cũng có thể hình thành cục máu đông và sau đó gây ra thuyên tắc phổi, nhưng một số yếu tố có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh.
Bạn có nguy cơ mắc bệnh cao hơn nếu trước đây hoặc bất kì thành viên nào trong gia đình bạn đã từng bị huyết khối tĩnh mạch hoặc thuyên tắc phổi. Ngoài ra, một số điều kiện y tế và phương pháp điều trị có thể khiến bạn gặp rủi ro, chẳng hạn như:
- Bệnh tim: Bệnh tim mạch, cụ thể là suy tim, khiến cho việc hình thành cục máu đông dễ xảy ra hơn.
- Bệnh ung thư: Một số bệnh ung thư - đặc biệt là ung thư não, buồng trứng, tuyến tụy, ruột kết, dạ dày, phổi và thận, và các bệnh ung thư đã di căn - có thể làm tăng nguy cơ hình thành cục máu đông và hóa trị sẽ làm tăng nguy cơ hơn nữa. Phụ nữ có tiền sử cá nhân hoặc gia đình bị ung thư vú đang dùng tamoxifen hoặc raloxifene cũng có nguy cơ đông máu cao hơn.
- Phẫu thuật: Phẫu thuật là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây ra hiện tượng đông máu. Vì lí do này, có thể dùng thuốc để ngăn ngừa cục máu đông trước và sau khi phẫu thuật lớn, chẳng hạn như thay khớp.
- Rối loạn ảnh hưởng đến đông máu: Một số rối loạn di truyền ảnh hưởng đến máu, làm cho máu dễ bị đông máu hơn. Các rối loạn y tế khác như bệnh thận cũng có thể làm tăng nguy cơ hình thành cục máu đông.
- Bệnh do Coronavirus 2019 (Cocid-19). Những người có các triệu chứng nghiêm trọng của Covid-19 có nguy cơ thuyên tắc phổi cao hơn.
Các cục máu đông có nhiều khả năng hình thành trong thời gian không hoạt động, chẳng hạn như:
- Nghỉ ngơi tại giường: Nằm im trên giường trong thời gian dài sau phẫu thuật, đau tim, gãy chân, chấn thương hoặc bất kì bệnh nghiêm trọng nào khiến bạn dễ bị đông máu hơn. Khi các chi dưới nằm ngang trong thời gian dài, dòng chảy của tĩnh mạch chậm lại và máu có thể đọng lại ở chân, đôi khi dẫn đến cục máu đông.
- Những chuyến đi xa: Ngồi ở một tư thế chật chội trong các chuyến đi máy bay hoặc ô tô dài ngày làm chậm lưu lượng máu ở chân, góp phần hình thành các cục máu đông.
Các yếu tố rủi ro khác làm tăng nguy cơ bị thuyên tắc phổi:
- Hút thuốc lá: Vì những lí do chưa được hiểu rõ, việc sử dụng thuốc lá khiến một số người hình thành cục máu đông, đặc biệt là khi kết hợp với các yếu tố nguy cơ khác.
- Thừa cân: Cân nặng quá mức làm tăng nguy cơ đông máu, đặc biệt ở những người có các yếu tố nguy cơ khác.
- Estrogen bổ sung: Estrogen trong thuốc tránh thai và trong liệu pháp thay thế hormone có thể làm tăng các yếu tố đông máu trong máu, đặc biệt nếu bạn hút thuốc hoặc thừa cân.
- Thai kì: Trọng lượng của em bé đè lên các tĩnh mạch trong khung chậu có thể làm máu chậm trở lại từ chân. Các cục máu đông có nhiều khả năng hình thành khi máu chảy chậm hoặc thành vũng.
BS Đỗ Nam Khánh & BS YHCT Nguyễn Mạnh Linh
(Phòng khám Chuyên khoa Y học cổ truyền Sao Đại Việt)
Theo ngaymoionline.vn
https://ngaymoionline.com.vn/van-de-cua-he-tim-mach-25174.html
Bình luận